Adana Sanayinde Kobilerin Yeri

Adana sanayi yapısı incelendiğinde sadece büyük ve küçük işletmeler görülmektedir. KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme Başkanlığı) Adana Merkez Müdürlüğü'nün tespitlerine göre KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler) niteliğinde 6.243 işyerinde 23.799 kişi çalışmaktadır. Bu ise her bir işyeri için ortalama 3,8 kişi çalışan demektir. Ayrıca, Adana'da bu işletmelerin sadece % 11'inin 11 ve yukarı yaşta olduğu, % 36'sının 6-10 yaş arasında olduğu ve kalan % 53'ünün de 1-5 yaş arasında olduğu belirlenmiştir. Bunların % 81'i şahıs işlemesi statüsündedir ve % 82'si sipariş, % 6'sı da taahhüt ile çalışmaktadır. Seri üretim yapabilen ise sadece %12 civarındadır.

Adana’da Gıda Sektörü

Adana'da sanayisi içinde % 14'lük bir paya sahip olan gıda sektörünün Adana'nın dış ticaretinde de önemli bir payı vardır. 1997 yılında Adana'dan yapılan ihracatın % 15'ini gıda ürünleri oluşturmakta olup, bu rakam 1998 yılı için artış göstererek % 19'a ulaşmıştır.

Adana'nın ekonomisinin günümüze kadar olan gelişiminde tarımın oynadığı rol ile halen bölgede var olan tarım potansiyeli gözönüne alındığında gıda sektörünün önceliği ve önemi açıkça görülür. Bu sektörün gelişmesi Adana'da tarım işlemelerinin sanayi ile bütünleşmesi olanağını doğuracaktır.

Tekstil Sektörü

Adana, bölgedeki pamuk üretimi nedeniyle, tekstil sanayi ile 19. yüzyılın ortalarında tanışmıştır. 1852-1853’lerde Adana’da 50 pamuk işleme evi, 10 keçe yapımevi, 22 basmahane, 40 masara yeri vardı.

Adana’da gerçek anlamda ilk fabrika ise, 1864’te kuruldu. Pamuk çırçırlama fabrikası, şimdiki Abidin Paşa Caddesi’ndeki İş Bankası binasının bulunduğu yerde faaliyet gösterdi.

Adana-Mersin demiryolunun açılmasının ardından Tarsus’ta ilk iplik fabrikası açıldı. Adana artık sanayi kenti kimliğini kazanmaya başlamıştı.

2 Kasım 1889’da yapılan bir sözleşme ile de Nazar Nişan Efendi’ye Adana’nın ilk dokuma fabrikasını kurma imtiyazı verildi. Sadece Adana bölgesi için 20 yıl süre ile geçerli olacak bu imtiyazla, “her çeşit çuha, fason, kazmir ve her çeşit basma, humayun, Amerikan bezi, yün ve pamuk ipliği, tire ve boyalı boyasız her çeşit fes” üretme yetkisi veriliyordu.

Adana’da, ilk bez fabrikası ise 11 Ocak 1901 tarihinde işletmeye açıldı. Havace Tırpani adında bir işadamının kurduğu bu fabrikada üretilen bezlere yakın zamanlara kadar Tırpani Bezi deniliyordu.

1950–1970 yılları arasında, bilindiği gibi, entegre tesis yatırımı hızla artmıştır. Sümerbank, Bossa, Mensa, Güney Sanayi ve Çukobirlik ilk akla gelen örneklerdendir. Adana Sanayi Odası  (ASO) kayıtlarına göre 282 tekstil kuruluşu bulunmaktadır. Bunlardan 12 şirket Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasındadır. Konfeksiyon sektöründe ise 115 firma faaliyet göstermekte olup,  bunlardan sadece 1 tanesi Türkiye'nin ilk 500 firması arasına girebilmiştir.

Kimya Sektörü

Adana ilinden yapılan ihracatın yapısı incelendiğinde, kimyevi maddelerin tekstil ve gıda ürünlerinin ardından ihraç ürünleri arasında 3. sırada olduğu görülür. Adana'da toplam ihracat içinde 1996 ve 1997 yıllarında % 6'lık paya sahip olan kimya sektörü, 1998 yılında payını % 8'e yükselmiştir.